Duy thức (Tam thập luận tụng)

“Vạn Pháp Duy Thức”, 4 chữ ấy nghĩa là gì?
– Vạn Pháp, tức là muôn người, muôn sự, muôn vật, muôn cảnh ở khắp không gian thời gian này, mà ta quen gọi là trời đất muôn vật ở trong thế gian này, hay là ở trong vũ trụ này.
Nói là Vạn Pháp, thì nhiều lắm không kể xiết. Nhưng tóm lại chỉ có 10 Pháp giới: 1 giới Phật và 9 giới chúng sinh, (xem bức vẽ ở bìa); có 10 nhân vật tượng trưng 10 Pháp giới, là 4 cõi Thánh và 6 cõi Phàm:
THÁNH: 1) Phật, 2) Bồ tát, 3) Duyên giác, 4) Thanh văn.
PHÀM: 5) Thiên, 6) Nhân, 7) Atula, 8) Súc sinh, 9) Ngạ quỷ, 10) Địa ngục.
– Ai, hay cái gì, tạo ra Vạn Pháp ấy, hay là 10 Pháp-giới ấy?
– Chỉ Duy THỨC-TÂM ALAYA của mỗi người đã tạo ra. Trong Thức Alaya có 10 mầm mống Pháp giới, tùy theo ý nghiệp của mình, muốn tạo ra Pháp giới nào, thì tạo. Tạo hết Pháp giới này, lại sang Pháp giới khác, mãi mãi không thôi. Khi còn làm chúng sinh, thì Thức tâm hôn mê phải theo nghiệp lực mà tạo ra thân này thân khác để mà cứu thế, đồng sự, độ sinh…