Bay Cao Thì Mặc Bay Cao

Bay Cao Thì Mặc Bay Cao

Nguyễn Trí là một hiện tượng kỳ lạ trong nền văn học Việt Nam đương đại. Tên tuổi và phong cách truyện ngắn của ông không giống với bất kỳ ai. Không phải ai đi làm đồ tể, phu đào vàng, đi khai thác trầm hương, buôn phế liệu, chạy xe ôm… cũng sẽ trở thành nhà văn, không phải nhà văn nào cũng đi được vào lòng độc giả, nhưng Nguyễn Trí làm được cả hai.

Tập truyện ngắn Bay cao thì mặc bay cao viết về những điều hết sức bình thường, về những con người tận đáy bùn xã hội một cách độc đáo và sinh động. Bằng giọng văn bình dân tưng tửng, lối diễn tả chân thực, ông vẽ nên những nhân vật đời thường nhất, nhưng những hình tượng ấy còn thật hơn cả sự thật, một người nông dân chân lấm tay bùn gặp thời, một cô gái điếm vùng quê, một viên chức ăn cắp, một ông bác sĩ vô tâm, một anh thu mua phế liệu chân tình. Với cuộc đời bôn ba từng trải và sự lịch duyệt giang hồ, ông đã để cho người đọc thấy được bộ mặt của cái nghèo, diện mạo của sự giàu, cùng cảm nhận những đớn đau tủi hổ của kiếp nhân sinh, khắc họa thành công sự vận động của cuộc sống.

Dẫu vậy, truyện của Nguyễn Trí luôn thấp thoáng một cái nhìn bao dung và cảm thông đối với những phận nghèo, những phận đời lỡ dở. Cho đến bây giờ, các truyện ngắn của ông vẫn sống trong lòng độc giả, được độc giả yêu thích, được đọc, được suy ngẫm, với một nhà văn, có gì hơn điều tuyệt vời ấy.

Trích đoạn

“Thuở thiên hạ nếu không nương rẫy phải rừng rú mới có cái tọng vô mồm thì mổ xẻ như ông Quốc sức đâu mà cuốc ruộng hay chặt cây? Bù lại ông trời cho Quốc một tài vặt là giả giọng rất hay. Bất kỳ con nào Quốc giả thì con thú ấy còn bị nhầm nói chi con người. Dân nhậu rất chuộng mồi màng các loại chim. Lá rụng, két hoặc cút rừng không con nào qua được mặt con Cuốc. Cuốc hiếm lắm, chỉ kiếm ăn vào ban đêm… Để bẫy phải có tài dụ dỗ bằng cách giả giọng. Rất nhiều thằng theo nghiệp nhưng không trụ được như Quốc. Vì sao?… Đâu phải cứ giả giọng là xong. Quan trọng anh phải biết cái giọng kiếm bạn tình của loài chim này mới ăn. Về sau mỏi miệng quá Quốc mới tậu cái thu băng. Bốn giờ sáng bà con cô bác nghe tiếng cuốc vang vang là biết ngay Quốc đang lặn lội kiếm tiền để lo cho cái dư ruột của thằng con tên Đĩnh.”